Czy wiesz że… –  Komputery w kosmosie

Lądowanie człowieka na księżycu bez wątpienia było jednym z największych osiągnięć ludzkości, które nie byłoby możliwe bez pomocy komputerów. Już po zakończeniu „Projektu Merkury”, czyli pierwszej misji mającej na celu wysłanie człowieka w kosmos i z powrotem przez USA, stało się jasne że komputer pokładowy jest niezbędnym elementem każdej przyszłej misji kosmicznej.

Z tymi wnioskami w 1961r NASA rozpoczęło swój drugi projekt wysłania człowieka w kosmos (a konkretnie na niską orbitę okołoziemską 200km-2000km nad ziemią) „Projekt Gemini”. Misja ta stanowiła podwaliny pod przyszłe lądowanie na księżycu i miała na celu rozwój technologii i metodologii potrzebnych do tak śmiałego przedsięwzięcia. To właśnie ta misja jako pierwsza korzystała z dobrodziejstw jakie zapewniają komputery pokładowe. Były one specjalnie zaprojektowane i stworzone zgodnie z wytycznymi NASA przez IBM (International Business Machines Corporation, spółka będąca jednym z najstarszych przedsiębiorstw informatycznych na świecie). Prace nad tym cudem technologii trwały przez 3 lata i w 1965r zostały zakończone. Mimo zawansowania tej technologii podróże kosmiczne stawiały inżynierów przed wieloma problemami takimi jak wysoka radiacja i znaczne wibracje, które mogły powodować uszkodzenia sprzętu – więc astronauci niejednokrotnie musieli przejmować sterowanie. Skutki walki z tymi przeszkodami dały początek ideom takim jak wczesne wykrywanie błędów i zautomatyzowanej diagnostyce, z których korzystamy do dziś.

Komputer pokładowy użyty w Projekcie Gemini

Postępy technologiczne jakie zapewnił nam Projekt Gemini w rezultacie zaowocowały sukcesem misji Apollo, która czerpała z nich garściami. Zarówno hardware jak i software, z których korzystała, były rozwijane na MIT (Massachusetts Institute of Technology) od roku 1961. Z powodu ciągle zmieniających się wymagań, pierwsza wersja i ta użyta podczas misji Apollo 11 były praktycznie nierozpoznawalne. Komputer użyty podczas pierwszego lądowania na księżycu miał wyłącznie 4KB RAM i 32KB pamięci stałej (więc typowe zdjęcie w jakości full HD 1920 x 1080 pikseli by się na nim nie zmieściło!), lecz mimo tak ograniczonych zasobów był w stanie wykonywać wiele złożonych zadań jednocześnie – takich jak sterowanie silnikami rakiety, korekcja trajektorii, kontrolowanie wysokości i zarządzanie zmianami prędkości z minimalną pomocą człowieka.

Wyświetlacz komputera użytego podczas misji Apollo 11

W dzisiejszych czasach komputery są jeszcze ważniejsze w naszej misji podboju kosmosu i dzięki rozwojowi nauki stały się znacznie potężniejsze i co równie ważne – tańsze. Rozwój komputerów poza wspomaganiem załogowych misji kosmicznych pozwolił również na stworzenie i kontrolowanie maszyn takich jak satelity zapewniające takie udogodnienia jak GPS, olbrzymie teleskopy, które są naszym oknem na wszechświat, czy łaziki planetarne, które umożliwiają badanie odległych planet bez konieczności wysyłania na nie ludzi.

Autor: Paweł Olszewski

Linki do źródeł:
https://en.wikipedia.org/wiki/Project_Mercury
https://en.wikipedia.org/wiki/Project_Gemini
https://en.wikipedia.org/wiki/Apollo_program

Dla tych którzy chcą więcej:
https://www.youtube.com/watch?v=B1J2RMorJXM